Proces terapii pedagogicznej poprzedzają wizyty konsultacyjne, których celem jest wykrycie sfer rozwoju dziecka wymagających stymulacji. Diagnoza deficytów pozwala na szybkie zaplanowanie procesu i określenie kierunku terapii.
Sfery, które podlegają ocenie, to:
- zachowanie w trakcie badania (koncentracja uwagi, kontakt wzrokowy),
- podążanie za poleceniami/rozumienie mowy, współpraca z terapeutą,
- sfera ruchowa (sprawność manualna, lateralizacja),
- orientacja (schemat ciała, nazywanie kierunków i stosunków przestrzennych, ciągi zautomatyzowane),
- rysowanie i pisanie (poziom rozwoju rysunku, jakość kolorowania, chwyt pisarski, znajomość liter, technika pisania, sposób pisania/rysowania),
- czytanie (znajomość liter, analiza i synteza wzrokowa),
- technika i tempo czytania, rozumienie czytanego tekstu,
- percepcja wzrokowa (analiza rysunków, różnicowanie figur geometrycznych i kolorów, układanie obrazka z części, spostrzeganie podobieństw i różnic na podstawie dwóch obrazków),
- procesy myślowe (kojarzenie i pamięć),
- zabawa własna,
- naśladowanie,
- wiadomości z wiedzy ogólnej.
W zależności od poziomu rozwoju dziecka i jego deficytów, terapia pedagogiczna odbywa się 1 – 2 razy w tygodniu. W trakcie terapii rozwijane są te sfery, które wymagają stymulacji. W celu osiągnięcia poziomu rozwoju zgodnego z normą dla danego wieku, wybierane są takie zadania, które jak najlepiej przygotują dziecko do rozpoczęcia edukacji przedszkolnej i szkolnej lub pomogą poradzić sobie z już istniejącymi trudnościami w uczeniu tj. dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią. Głównym celem terapii pedagogicznej jest więc eliminowanie niepowodzeń szkolnych lub przedszkolnych oraz niedopuszczenie do ich pojawienia się.
Terapia pedagogiczna to:
- rozwijanie u dziecka świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni i działania w niej (rozwijanie orientacji zmysłowej, przestrzennej i kierunkowej),
- rozwijanie umiejętności imitacji (naśladowania),
- rozwijanie zabawy samodzielnej,
- usprawnianie funkcji motorycznych, głównie pracy rąk, m.in.: wypracowanie chwytu szczypcowego, kształtowanie umiejętności manipulowania przedmiotami, rozluźnianie mięśni, likwidowanie i zwalnianie napięć rąk, dłoni i palców, kształtowanie ruchów naprzemiennych rąk oraz wyrabianie koordynacji w pracy rąk,
- wszelkie działania proaktywne, przygotowujące dziecko do nauki pisania lub poprawiające jego jakość – na pierwszy plan wysuwa się więc usprawnianie funkcji manualnych, tj. lepienie, stemplowanie, wydzieranie, wycinanie oraz umiejętności grafomotorycznych; w trakcie tych zadań terapeuta dba o prawidłowe wypracowanie i wykształcenie chwytu pisarskiego,
- rozwijanie rysunku własnego,
- edukacja matematyczna,
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach uczniów,
- ćwiczenie koordynacji wzrokowo – ruchowej, percepcji i pamięci wzrokowej, analizy i syntezy wzrokowej,
- poprawa tempa uczenia się i zapamiętywania.